Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam đánh giá như trên sau khi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ban hành Công điện số 05/CĐ-TTg về việc tăng cường công tác phòng, chống dịch dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội 2023.
Tiến sĩ có thể cho biết về biến thể XBB.1.5 và khuyến cáo của WHO để người dân bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình?
TS. Angela Pratt: Sự xuất hiện các biến thể mới của SARS-CoV-2, bao gồm biến thể Omicron XBB.1.5 cho thấy đại dịch COVID-19 vẫn chưa kết thúc.
Chúng ta biết rằng chừng nào COVID-19 còn tiếp tục lây lan, thì nguy cơ gia tăng số ca mắc mới vẫn còn đó và các biến thể mới nguy hiểm vẫn sẽ xuất hiện.
Kể từ tháng 6/2022, Omicron là biến thể đáng quan ngại duy nhất lưu hành trên toàn cầu, tuy nhiên, từ biến thể Omicron, chúng ta đã thấy sự xuất hiện của một số biến thể phụ, bao gồm XBB – là biến thể tái tổ hợp – được kết hợp từ hai biến thể phụ khác của Omicron.
XBB và các biến thể phụ của nó hiện đã được ghi nhận tại hơn 10 quốc gia trong khu vực Tây Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam và sẽ tiếp tục lây lan trong thời gian tới.
Biến thể Omicron XBB.1.5 là một dòng phụ của XBB và mặc dù các nghiên cứu đang được tiến hành, nhưng tính đến thời điểm hiện tại, WHO tiếp tục khuyến nghị các biện pháp phòng ngừa XBB.1.5 tương tự như cách chúng ta thực hiện với những biến thể phụ Omicron khác và COVID-19 nói chung.
Các biện pháp bảo vệ cơ bản bao gồm: Đeo khẩu trang ở những nơi có nguy cơ cao như nơi đông người và không gian kín, thường xuyên rửa sạch tay, đảm bảo tiêm phòng đầy đủ đối với cả người lớn và trẻ em, bao gồm các liều nhắc lại theo khuyến cáo của cơ quan y tế.
Trong dịp Tết Nguyên Đán 2023 sắp tới, chúng tôi mong muốn mọi người được vui vẻ và tận hưởng thời gian với bạn bè và gia đình, nhưng đồng thời chúng tôi cũng kêu gọi mọi người đề cao cảnh giác để bảo vệ sức khỏe và an toàn của bản thân.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính mới đây đã ban hành Công điện số 05/CĐ-TTg kêu gọi các biện pháp phòng ngừa quyết liệt nhằm đối phó với đại dịch trong dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội. Bà có thể cho biết đánh giá của WHO về các biện pháp phòng ngừa của Chính phủ Việt Nam trước XBB.1.5 và khuyến nghị để Việt Nam tiếp tục kiểm soát tốt dịch bệnh?
TS. Angela Pratt: Trong bối cảnh kỳ nghỉ Tết Nguyên đán đang đến gần, khi sự di chuyển của người dân và sự hòa nhập xã hội ngày càng tăng, những chỉ đạo từ Chính phủ Việt Nam là vô cùng quan trọng để nhắc nhở người dân tiếp tục thực hiện các biện pháp nhằm giữ an toàn và khỏe mạnh.
Chúng ta biết rằng Việt Nam đã bắt đầu chuyển sang giai đoạn "quản lý bền vững" dịch COVID-19 từ đầu năm 2022, và đã thực hiện rất tốt việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và xã hội với bảo vệ sức khỏe người dân và bảo vệ hệ thống y tế.
Mặc dù COVID-19 vẫn đang lưu hành ở Việt Nam, nhưng không có dấu hiệu cho thấy các bệnh viện và dịch vụ y tế bị quá tải do các ca mắc COVID-19, tuy nhiên chúng ta không được phép tự mãn.
Thật không may, đại dịch COVID-19 vẫn chưa kết thúc và mọi người vẫn đang mắc bệnh, nhập viện và tử vong ở nhiều quốc gia trên toàn thế giới. Và trong khi virus đang tiếp tục lây lan, tất cả các quốc gia và tất cả chúng ta vẫn phải đối mặt với một số nguy cơ.
WHO tiếp tục khuyến khích các quốc gia trong đó có Việt Nam duy trì giám sát và cảnh giác với virus SARS-CoV-2 và thực hiện giám sát bộ gen giữa các mẫu đại diện, đồng thời chia sẻ các trình tự gen này trên các nền tảng có sẵn công khai để có thể tiến hành phân tích nhằm hiểu rõ hơn về các biến thể đang lưu hành, bao gồm cả biến thể XBB.1.5.
Với việc COVID-19 đang tiếp tục lưu hành, mà có thể dẫn đến sự xuất hiện của các biến thể mới và các biến thể phụ bao gồm XBB.1.5, là biến thể dễ lây truyền hơn, chúng ta cần tăng cường nỗ lực nhằm làm giảm sự lây lan của virus và tăng cường các biện pháp bảo vệ để ngăn ngừa bệnh trở nặng và tử vong, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ cao nhất.
Xin bà cho biết kế hoạch hỗ trợ Việt Nam của WHO trong năm 2023?
TS. Angela Pratt: WHO đã sát cánh cùng Chính phủ Việt Nam và Bộ Y tế trong cuộc chiến chống lại COVID-19 ngay từ khi bắt đầu đại dịch và chúng tôi sẽ tiếp tục làm như vậy.
Trọng tâm của chúng tôi trong năm 2023 là tiếp tục hỗ trợ Chính phủ trong nỗ lực quản lý bền vững COVID-19, tăng cường năng lực hệ thống y tế nhằm giải quyết các loại bệnh khác và các ưu tiên khác về y tế công cộng.
Trong số các lĩnh vực chuyên môn khác nhau mà chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ, trọng tâm sẽ được đặt vào tăng cường các hệ thống giám sát để đảm bảo rằng việc giám sát COVID-19 được đưa vào hệ thống bệnh đường hô hấp; theo dõi và giám sát các biến thể đáng quan ngại mới và các biến thể phụ; và chia sẻ trình tự gen trên các nền tảng toàn cầu.
Điều này sẽ giúp cung cấp dữ liệu cần thiết để đưa ra các đánh giá nguy cơ chính xác và hướng dẫn các biện pháp ứng phó kịp thời và phù hợp, không chỉ ở Việt Nam mà còn cho bối cảnh khu vực và toàn cầu.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hương Giang
