* Bài tiết lộ một phần nội dung phim
Trailer "Linh miêu" - dán nhãn 18+ (không dành cho khán giả dưới 18 tuổi). Video: Đoàn phim cung cấp
Tác phẩm khai thác "quỷ nhập tràng" - truyền thuyết dân gian về người chết tái sinh, kể về một gia đình quyền quý tại Huế thập niên 1960. Biến cố diễn ra giữa lễ thượng thọ của bà Bích (Hồng Đào), khi người cháu đích tôn qua đời một cách bí ẩn. Trong lúc người thân làm hậu sự, một con mèo đen nhảy qua quan tài, cậu bé bất ngờ sống dậy. Từ đây, nhiều hiện tượng xảy đến với gia đình bà, hé lộ mối thù trong quá khứ.
Linh miêu là sản phẩm chiếu rạp thứ hai của Lưu Thành Luân - từng thực hiện Quỷ cẩu (2023), tác phẩm kinh dị Việt đầu tiên vượt mốc 100 tỷ đồng. So với phim đầu tay, đạo diễn tiến bộ hơn trong lối kể chuyện. Chọn đề tài mâu thuẫn liên thế hệ, anh cài cắm các chi tiết lên án thói trọng nam khinh nữ, xoáy sâu vào mối quan hệ nhân - quả trong cuộc sống.
Diễn biến câu chuyện được xây dựng xoay quanh ba nhân vật nữ - các mắt xích của thảm kịch. Vai chính bà Bích mang tạo hình quyền quý, tính hà khắc, độc đoán. Tin lời thầy bói phán "Gia đình chỉ nên có một cháu", bà có một hành động tàn nhẫn, khởi nguồn cho chuỗi tội ác về sau. Chịu ảnh hưởng từ bà, con dâu thứ Mỹ Kim (Thiên An đóng) cũng hành xử thô bạo với những người có thân phận thấp kém. Phượng (Thùy Tiên) - người giúp việc trong nhà - có vẻ ngoài hiền lành, cam chịu, xuất thân bí ẩn.
Diễn viên Hồng Đào (hàng đầu) - vai bà Bích, và Thùy Tiên - vai Phượng. Ảnh: Thanh Huyền
Ưu điểm của tác phẩm nằm ở khâu xây dựng bối cảnh, tạo hình. Phim không có nhiều jumpscare (hù dọa bằng cách thay đổi đột ngột hình ảnh hoặc sự kiện, kèm âm thanh đáng sợ). Thay vào đó, đạo diễn chủ yếu hướng đến việc thiết lập không khí kinh dị để khơi gợi nỗi sợ. Ngôi nhà của gia đình bà Bích - nơi diễn ra hầu hết sự việc - được phục dựng từ một biệt thự gần 150 tuổi ở Huế. Êkíp tận dụng nội thất, không gian trong các pha nhân vật chạm trán ma quỷ, như cảnh một gương mặt bí ẩn xuất hiện thấp thoáng qua gương.
Ánh sáng đôi lúc trở thành phương thức giúp không khí thêm căng thẳng. Đạo diễn sử dụng nhiều gam màu đỏ, xanh lá để tạo hiệu ứng thị giác, hay nguồn sáng leo lắt của đèn dầu giữa hành lang cũ. Bối cảnh ngoài trời tập trung ở không gian nghĩa trang cổ, với phân cảnh nhóm nhân vật truy bắt nhau giữa các lăng mộ.
Hậu trường phục dựng bối cảnh biệt thự cổ trong phim. Video: Đoàn phim cung cấp
Các gương mặt chính trong phim diễn xuất tròn trịa, chủ yếu nhờ hợp vai. Chiếm đa số thời lượng, nhân vật mới không gây khó cho Hồng Đào bởi chị thường đảm nhận các tuyến vai người mẹ, người bà. Hồng Đào thể hiện sự lý trí, lạnh lùng của người đứng đầu gia tộc, chẳng hạn cảnh nuốt nước mắt lo liệu đám tang của cháu. Nét cực đoan trong tính cách nhân vật được diễn viên khắc họa kỹ, như cách bà Bích chì chiết con dâu.
Thiên An diễn nhập tâm trong một số cảnh đối đầu với kẻ thủ ác. Nhân vật Mỹ Kim ban đầu hiền lành, về sau bị tha hóa trong môi trường giáo dục độc hại của gia tộc. Lần đầu đóng điện ảnh, Hoa hậu Thùy Tiên tròn vai ở những phân đoạn đầu, có nhiều "đất" diễn hơn ở hồi cuối. Dồn kịch bản cho tuyến nhân vật nữ, hai con trai của bà Bích (Samuel An, Văn Anh) xuất hiện mờ nhạt. Do phải nói giọng Huế, ở một số cảnh cao trào, các diễn viên mắc lỗi thoại thiếu tự nhiên.
Nhân vật bà Bích được khắc họa như một người tàn nhẫn, trọng nam khinh nữ. Ảnh: Thanh Huyền
Ở hồi cuối, tác phẩm bộc lộ nhiều hạn chế, đánh mất sự chặt chẽ trong câu chuyện. Sau khi một người bí ẩn tiết lộ thân phận, phim không còn chất kinh dị mà thiên về hướng tâm lý - bi kịch. Tuy nhiên, tình tiết này không gây bất ngờ do được hé lộ phần nào ở nửa đầu phim, tạo cảm giác kịch bản dễ đoán.
Sau cú "twist", thay vì tập trung ở phần hành động, phim sa đà vào kể lể, giãi bày, khiến tình huống thiếu kịch tính. Trong buổi chiếu sớm hôm 19/11 tại TP HCM, nhiều khán giả bật cười với cảnh các nhân vật vạch trần nhau vì lời thoại không phù hợp ngữ cảnh.
Dù được đầu tư bối cảnh, phim mắc điểm trừ ở khâu kỹ xảo. Tạo hình CGI (mô phỏng hình ảnh bằng vi tính) của các thế lực hắc ám như linh miêu, quỷ đói để lộ nhược điểm về đồ họa. Ở cảnh chuột tấn công người trong nhà kho, di chuyển của các con vật còn thiếu mượt mà, kém chân thật. Một số hiệu ứng khác không thể hiện được ý đồ của đạo diễn, gây phản tác dụng, như cảnh đám cháy lớn ở cuối phim.
Nhà sản xuất Võ Thanh Hòa rút kinh nghiệm trước các góp ý về "sạn" của phim, cho biết đã "cố gắng hết sức" với mức kinh phí. Sau Quỷ cẩu và Linh miêu, êkíp dự tính theo đuổi chuỗi dự án về đề tài linh dị dân gian, đưa các con vật trong truyền thuyết lên màn ảnh, như lợn năm móng, trăn đầu người, chuột ngũ sắc, hổ tinh.
Mai Nhật
