Sau nhiều tháng cân nhắc và do dự, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cuối cùng đã "bật đèn xanh" cho Ukraine tấn công các mục tiêu trong lãnh thổ Nga bằng tên lửa ATACMS.
Thông tin trên được tờ New York Times của Mỹ đưa hôm 17/11, trích dẫn các nguồn tin quen thuộc với quá trình ra quyết định, đánh dấu bước chuyển chiến lược về năng lực mà Kiev sở hữu.
Theo các nguồn tin, trọng tâm ban đầu của các cuộc tấn công sẽ nằm ở vùng Kursk của Nga. Kể từ đầu tháng 8, các lực lượng Ukraine đã kiểm soát một số khu vực của vùng này, trải dài gần 1.000 km2.
Để đáp trả, Nga được cho là đã tập hợp một lực lượng gồm 50.000 quân trong nỗ lực đánh bật đối phương.
Việc triển khai ATACMS sẽ bổ sung thêm một chiều hướng mới vào động lực chiến trường vốn đã phức tạp trong và xung quanh vùng Kursk.
Hệ thống phóng loạt M270 MLRS với tên lửa ATACMS. Ảnh: Militarnyi
Tên lửa ATACMS được nhìn thấy trong bức ảnh do Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc cung cấp. Ảnh: NY Times
Tên lửa ATACMS được phóng từ Hệ thống HIMARS. Ảnh: TWZ
Với tầm bắn lên tới 300 km trong biến thể đã được chuyển giao, những tên lửa này cung cấp cho Ukraine khả năng tấn công các mục tiêu quân sự quan trọng nằm sâu trong các khu vực do Nga kiểm soát.
Ngoài Kursk, phạm vi các cuộc tấn công ATACMS có thể mở rộng, báo New York Times cho hay. Việc cho phép các cuộc tấn công này được coi là phản ứng trực tiếp của Mỹ đối với hợp tác quân sự ngày càng tăng giữa Nga và Triều Tiên.
Hãng Reuters đưa tin rằng các cuộc tấn công đầu tiên sử dụng ATACMS dự kiến diễn ra "trong những ngày tới", với tầm bắn mở rộng của tên lửa đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động này.
Trước đó, Kiev đã gửi một danh sách "các mục tiêu tiềm năng" cho Washington, bao gồm các cơ sở lưu trữ đạn dược, kho nhiên liệu và sân bay quân sự cách biên giới hàng trăm km.
Mô hình tên lửa ATACMS bên cạnh một trong những ổ đạn tiêu chuẩn của Mỹ. Ảnh: TWZ
Đạn con M74 của tên lửa ATACMS được phát hiện sau khi kho dầu ở Rovenki, vùng Luhansk, bị phá hủy, tháng 5/2024. Ảnh: Militarnyi
Việc lựa chọn các mục tiêu phản ánh một chiến lược được tính toán để làm suy yếu năng lực hậu cần và hoạt động của Nga, có khả năng buộc các lực lượng của Moscow phải chuyển sang thế phòng thủ nhiều hơn.
Động thái với trọng tâm là Hệ thống tên lửa đạn đạo chiến thuật lục quân MGM-140 (ATACMS) có khả năng mở ra một chiều hướng mới cho cuộc xung đột đang diễn ra, với những tác động sâu sắc đến cả các hoạt động quân sự chiến lược và các tính toán địa chính trị.
Được phóng từ Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao HIMARS hoặc hệ thống M270 MLRS, có tầm bắn lên tới 190 dặm (300 km), tùy thuộc vào biến thể, ATACMS được biết đến với độ chính xác đáng kinh ngạc.
Hệ thống tên lửa đạn đạo chiến thuật lục quân MGM-140 (ATACMS)
Nhà sản xuất: Mỹ
Lớp: Tên lửa đạn đạo chiến thuật
Nền tảng: Cơ động trên bộ, hệ thống tên lửa phóng loạt (MLRS)
Chiều dài: 3,98 m
Đường kính: 0,61 m
Trọng lượng phóng: 1.673 kg (Block 1), 1.321 kg (Block 1A)
Tải trọng: 160-560 kg, đầu đạn đơn
Đầu đạn: HE, HE nổ phân mảnh, 300-950 quả đạn con
Động cơ: Nhiên liệu rắn một tầng
Tầm bắn: 165 km (Block 1), 300 km (Block 1A)
Đưa vào hoạt động: Năm 1986
Tình trạng: Đang hoạt động
Đối với Kiev, ATACMS cho phép các lực lượng Ukraine nhắm mục tiêu vào các trung tâm hậu cần, cơ sở lưu trữ đạn dược và các nút giao thông quan trọng mà trước đây nằm ngoài tầm với của họ.
Đối với Moscow, ATACMS đại diện cho một loạt thách thức mới. Các hệ thống phòng không của Nga, mặc dù rất mạnh mẽ ở một số chiến trường nhất định, nhưng không hiệu quả đồng đều trên toàn bộ lãnh thổ rộng lớn mà chúng phải bảo vệ.
Các cuộc tấn công chính xác tầm xa sẽ thử thách độ sâu và tính linh hoạt của hệ thống phòng không của Nga, đặc biệt là ở những khu vực gần các trung tâm hậu cần quan trọng.
Điều này tạo ra một tình thế "tiến thoái lưỡng nan" về mặt chiến lược: Việc tập trung quá mức các hệ thống phòng không để bảo vệ các tài sản quan trọng có thể khiến các khu vực khác bị tấn công trong khi việc phân tán chúng có nguy cơ làm giảm hiệu quả chung.
Tuy nhiên, tác động thực sự của ATACMS sẽ phụ thuộc vào cách Ukraine tích hợp chúng vào chiến lược rộng hơn của mình và cách Nga thích nghi với tình hình mới.
Trong một cuộc chiến vốn đã chứng kiến vô số cải tiến công nghệ và bất ngờ chiến lược, ATACMS đóng vai trò là một lời nhắc nhở khác về tốc độ phát triển của các cuộc xung đột hiện đại.
Minh Đức (Theo Bulgarian Military, Missile Threat)
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Tham khảo thêm
