Hơn 40 tuổi mắc ung thư gan: Bác sĩ chỉ đích danh 'thủ phạm' và gợi ý cách phòng tránh

Có triệu chứng đau tức vùng hạ sườn thường xuyên, anh T.T.A. (45 tuổi, tại TP HCM) đã tới Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM khám. Qua hình ảnh siêu âm bác sĩ phát hiện anh A có khối u lớn với kích thước trên 10cm. Kết quả xét nghiệm máu chất chỉ điểm khối u như: PIVKA II và AFP tăng rất cao.

Bệnh nhân cho biết có tiền sử viêm gan virus đã được chẩn đoán từ lâu. Bác sĩ cũng khuyến cáo bệnh nhân cần phải theo dõi định kỳ vì nguy cơ viêm gan virus tiến triển thành xơ gan, ung thư là rất cao. Tuy nhiên, do chủ quan nên anh A đã lơ là, khi có triệu chứng đau anh đi khám khối u đã có kích thước lớn.

Sau đó, anh A được chỉ định làm phẫu thuật nội soi cắt gan, kết quả phục hồi tốt, tiếp tục theo dõi định kỳ sau mổ.

PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng - Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết, Việt Nam có tỷ lệ mắc mới của ung thư gan là 26.418 ca mỗi năm. Trong các loại ung thư, tử vong do ung thư gan đứng hàng đầu với 25.272 trường hợp, chiếm 21% tổng số tử vong do ung thư.

Nguyên nhân tỷ lệ mắc ung thư gan tại Việt Nam cao là do nước ta nằm trong vùng dịch tễ viêm gan siêu vi B, C. Viêm gan mạn tính nếu không được theo dõi định kỳ nguy cơ tiến triển thành ung thư gan rất cao. Còn tỷ lệ tử vong do ung thư gan cao do bệnh nhân thường tới viện muộn nên việc điều trị khó khăn, tốn kém, chỉ kéo dài thời gian sống.

PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng đang khám cho bệnh nhân (Ảnh: Bác sĩ cung cấp)

Theo bác sĩ Hoàng, ung thư gan có tỷ lệ mắc cao ở những người mắc bệnh gan mạn tính như: viêm gan B mạn, viêm gan C mạn, xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào.

Ngoài ra, những người bị gan nhiễm mỡ lâu ngày, đái tháo đường túyp 2, bệnh gan do di truyền, nhiễm độc chất Aflatoxin, Dioxin, hút nhiều thuốc lá,... cũng là đối tượng có nguy cơ bị ung thư gan rất cao.

"Ung thư gan từ lúc mới hình thành đến lúc qua giai đoạn tiến triển thường kéo dài nên việc theo dõi định kỳ mỗi 6 tháng bằng siêu âm bụng và AFP ở các đối tượng nguy cơ sẽ giúp phát hiện sớm khi khối u chỉ dưới 2cm. Điều này được xem như cơ hội vàng cho việc điều trị.

Hiện nay, kết hợp siêu âm bụng cùng bộ ba xét nghiệm AFP, AFP-L3, PIVKA II làm tăng giá trị chẩn đoán sớm và chính xác bệnh ung thư gan. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thêm chụp X-quang cắt lớp có cản quang, chụp cộng hưởng từ… để chẩn đoán chi tiết hơn tùy trường hợp người bệnh", bác sĩ Hoàng nói.

Phát hiện sớm có thể điều trị khỏi ung thư gan

TS.BS Trần Công Duy Long – Phó trưởng khoa Ngoại Gan Mật Tụy, Trưởng Đơn vị Ung thư gan mật và ghép gan, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết, nếu người bệnh phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm khi khối u còn nhỏ thì phương pháp điều trị ít xâm lấn, nhẹ nhàng nhưng mang lại hiệu quả cao. Trường hợp phát hiện bệnh muộn hơn, khối u phát triển lớn hơn nhưng chức năng gan còn tốt, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật. Hiện nay trên thế giới, tỷ lệ sống 5 năm sau khi phẫu thuật ung thư gan là 50-70%.

Trường hợp người bệnh có tình trạng ung thư chưa quá muộn để điều trị nhưng chức năng gan hiện tại rất kém, bác sĩ sẽ chọn phương pháp ghép gan. Người bệnh sẽ được loại bỏ hoàn toàn phần gan đã bị xơ hóa, chứa khối u bên trong. Sau đó ghép vào gan khỏe mạnh của người thân hoặc người hiến tặng để khôi phục lại chức năng gan.

Ở mức độ ung thư gan nặng hơn, người bệnh không thể đáp ứng tốt với các phương pháp trên thì bác sĩ sẽ tiến hành bơm hóa chất làm tắc mạch nuôi khối u (TACE). Đây là giải pháp giúp khống chế sự phát triển của khối u và kéo dài thời gian sống cho người bệnh. Tuy nhiên vào 2-3 tháng sau đó, người bệnh cần đến bệnh viện kiểm tra xem còn mạch máu nào nuôi khối u hay không. Nếu còn, phải tiếp tục thực hiện thêm thủ thuật TACE.

Theo chuyên gia, ung thư gan hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Đặc biệt để tránh xa khỏi căn bệnh ung thư gan thì cần:

- Tiêm phòng vắc xin viêm gan B; 

- Có chế độ ăn hợp lý, không uống quá nhiều rượu, hạn chế dùng các loại thực phẩm gây hại cho gan như: hóa chất độc hại, nấm mốc…; 

- Người có tình trạng gan nhiễm mỡ, viêm gan B, C, xơ gan cần phải điều trị các bệnh lý ổn định để hạn chế các biến đổi thành tổn thương ác tính.